Κείμενο-φωτογραφίες : Πάνος Γεωργιάδης
Πριν επισκεφτώ τα ξακουστά «Πριγκηπόννησα», είχα μια εντελώς λαθεμένη εντύπωση για το τι θα δω όταν πάω εκεί. Νόμιζα πως είναι κάποια «ξεχασμένα» νησάκια, τα οποία είχαν κάποτε ακμή, ανάπτυξη και ζωή, ενώ σήμερα είναι στη μιζέρια και με ελάχιστο κόσμο. Θεωρούσα πως οι κάτοικοι είναι ελάχιστοι, αλλά και ακόμη λιγότεροι οι επισκέπτες, κυρίως Έλληνες εκδρομείς, οι οποίοι θα τα επισκεπτόταν περισσότερο από νοσταλγία για το χαμένο Ελληνισμό και τις Χριστιανικές εκκλησίες.
Πόσο μα πόσο λάθος εκτίμηση είχα κάνει… Θα απολάμβανα ένα πανέμορφο και κοσμοπολίτικο προορισμό!
Ποια είναι τα Πριγκηπόννησα ή Πριγκηποννήσια;
Tα Πριγκηπονήσια ( στα τουρκικά: Prens Adaları ή Kızıl Adalar = Κόκκινα νησιά), είναι ένα σύμπλεγμα νησιών στη Θάλασσα του Μαρμαρά, νότια της Κωνσταντινούπολης, στο στόμιο του κόλπου της Νικομηδείας.
Ποιες ονομασίες έδιναν οι Οθωμανοί σε αυτά τα νησία;
Kizil adalar (Ερυθρόνησα), από τις κοκκινωπές ανταύγειες των οροσειρών τους.
Papaz adalari (Παπαδονήσια), επειδή τα κατοικούσαν πολλοί καλόγηροι.
Seytan adalari (Διαβολονήσια), μεταφράζοντας κυριολεκτικά το «Δαιμονόνησα», που ήταν παραποίηση του αρχαίου «Δημόνησοι».
Στην καθημερινή ομιλία οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης τα αποκαλούσαν «τα Νησιά», ενώ η σημερινή επίσημη τουρκική ονομασία τους είναι: Istanbul adalari (Τα νησιά της Πόλης).
Το σύμπλεγμα αποτελείται από τέσσερα μεγάλα νησιά (Πρώτη, Αντιγόνη, Χάλκη, Πρίγκηπος) και 5 μικρότερα (Πίτα, Νέανδρος, Οξειά, Πλάτη, Αντιρόβυθος).
Τα νησιά απέχουν 8 ως 11 μίλια από την Κωνσταντινούπολη. Τα τέσσερα μεγάλα κατοικούνταν ανέκαθεν, ενώ τον 20ο αιώνα κατοικήθηκε και η Αντιρόβυθος. Οι περιηγητές τα θεωρούσαν αμιγώς ελληνικά νησιά (Iles de Grece), αφού τα κατοικούσαν κυρίως Έλληνες.
Πώς να φτάσετε εκεί
Για να φτάσετε στα Πριγκηπονήσια θα πρέπει αρχικά να μεταβείτε κυρίως στην περιοχή Eminonu από όπου ξεκινούν τα περισσότερα ferry. Εκεί θα νιώσετε την πρώτη ευχάριστη έκπληξη από το πλήθος κόσμου που αναβοκατεβαίνει ειδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αφού τα Πριγκηπονήσια είναι δημοφιλής εκδρομικός προορισμός από την Κωνσταντινούπολη.
Μπορεί κανείς να πάει εκεί με τακτική ακτοπλοϊκή συγκοινωνία από τα βασικά πορθμεία της Πόλης (Bostancı, Kartal, Sirkeci/Eminönü, Kabataş και Yenikapı). Στα νησιά δεν υπάρχουν αυτοκίνητα και δρόμοι και οι συγκοινωνίες παλαιότερα γίνονταν με παραδοσιακές άμαξες ενώ σήμερα με μικρά ηλεκτρικά αμαξίδια και ποδήλατα. Το γεγονός αυτό δίνει έναν πρόσθετο τόνο παράδοσης και ηρεμίας στην περιοχή.
Στο παρελθόν…
Στο παρελθόν και κυρίως αατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τα Πριγκηπονήσια υπήρξαν τόπος εξορίας για Αυτοκράτορες και Πατριάρχες. Το ίδιο συνέβη αργότερα και με Οθωμανούς Σουλτάνους. Ο πληθυσμός των νησιών στο παρελθόν αποτελούνταν από σημαντικότατο αριθμό Ελλήνων, Αρμενίων και Εβραίων, οι οποίοι είτε έμεναν εκεί μονίμως ή είχαν παραθεριστικές κατοικίες. Σταδιακά, όπως και στην υπόλοιπη Κωνσταντινούπολη, η πληθυσμιακή αυτή σύνθεση αλλοιώθηκε, καθώς τα Πριγκηπονήσια επελέγησαν από πολλούς πλούσιους Τούρκους ως τόπος διαμονής. Έτσι χτίστηκαν ακριβές επαύλεις και τα νησιά απέκτησαν κοσμοπολίτικο χαρακτήρα.
Η επίσκεψή μας στην Πρίγκηπο και η βόλτα με ηλεκτρικό αμαξίδιο…
Αν και η εξίσου πανέμορφη Χάλκη στεγάζει την περίφημη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, εμείς επιλέξαμε να επισκεφτούμε την Πρίγκηπο (Büyükada = Μεγαλονήσι) η οποία είναι το μεγαλύτερο νησί από τα άλλα εννέα. Απέχει 11 ναυτικά μίλια N.ΝA. από τη Γέφυρα Γαλατά της Κωνσταντινούπολης, 9,5 από τα απέναντι παράλια και μόλις μισό μίλι από την γειτονική Χάλκη. Έχει έκταση 5,4 τ.χλμ. και πληθυσμό 7.335 κατοίκους.
Φτάνοντας στο λιμάνι βιώσαμε μια ακόμη έκπληξη! Χιλιάδες κόσμου είχε κατακλύσει το νησί κάνοντας περιπάτους, απολαμβάνοντας φρέσκα θαλασσινά σε μαγαζιά τύπου Ελληνικών ουζερί, ενώ εκατοντάδες -αν όχι χιλιάδες ήταν οι ποδηλάτες- που νοίκιαζαν τα δίτροχα για να ανακαλύψουν τις ομορφιές του νησιού. Εντυπωσιακό επίσης το δίκτυο των ηλεκτρικών αμαξιδίων όπου με 2-3 ευρώ και προσωπικό οδηγό μπορείτε να κάνετε το γύρο του νησιού σε μόλις μισή ώρα απολαμβάνοντας μια αξέχαστη εμπειρία. Αν έχετε χρόνο εννοείται πως αξίζει να επισκεφτείτε και να προσκυνήσετε στην ξακουστή Μονή Αγίου Γεωργίου Κουδουνά! Μια ιδιαίτερη Μονή αφού εκεί προσκυνούν και πιστεύουν στον Άγιο ακόμη και οι μουσουλμάνο. Όπως λένε χιλιάδες Τούρκοι που επισκέπτονται κάθε χρόνο στον Άγιο Γεώργιο, «ο άγιος δεν ξεχωρίζει Ρωμιούς από αλλόθρησκους και τους φροντίζει όλους». Γι’ αυτό και εκείνοι του ζητούν ό,τι έχουν περισσότερο ανάγκη.
