Κείμενο: Πάνος Γεωργιάδης
Photo: Γιάννης Γεωργιάδης
Ήταν Δεκέμβριος του 2017, όταν ο φίλος δημοσιογράφος από την εφημερίδα Πρώτο Θέμα Παναγιώτης Σαββίδης, μας κάλεσε να βιώσουμε το Metaxas Line Tour στο οχυρό Καρατάς στο όρος Άγκιστρο δίπλα στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Η απρόσμενη χιονόπτωση άλλαξε το αρχικό σχέδιο αλλά όχι τη διάθεση. Μια ακόμη υπέροχη και αξέχαστη εμπειρία ξεκινούσε…
Σήμερα τέλη του 2021…
Είναι γνωστό πως τα οχυρά της “Γραμμής Μεταξά” παραδόθηκαν έστω και με αυτό τον άδοξο τρόπο, ενώ σήμερα ότι έχει απομείνει από αυτά έχει ήδη λεηλατηθεί, ρημάζουν και στέκουν έρημα συντρίμμια, περιμένοντας καρτερικά να αξιοποιηθούν κάποια στιγμή για δυο βασικούς λόγους: Αφενός να ξυπνήσουν μνήμες και να γνωρίσουν οι νεότεροι τα ιστορικά γεγονότα, αλλά κυρίως τις πράξεις αυτοθυσίας των Ελλήνων Αξιωματικών και στρατιωτών, αφετέρου να μπουν τα πρώτα λιθαράκια για την προσέλκυση ιστορικού-στρατιωτικού τουρισμού στην περιοχή. Τελικά τα οχυρά όντως δεν παραδίδονται. Τα οχυρά αξιοποιούνται προς όφελος του Ελληνικού λαού !
Η αρχή ήδη έγινε. Agkistro Action, Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.)
Μια χούφτα άνθρωποι -οι περισσότεροι με καταγωγή από την περιοχή- αν και έζησαν ή ζουν, μεταξύ Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Αγκίστρου, αποφάσισαν να ρισκάρουν, να επενδύσουν, να μεταρατρέψουν την αγάπη και τον προβληματισμό τους για αυτό τον απομακρυσμένο τόπο, σε δημιουργία, τοπική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, θέσεις εργασίας, μα κυρίως γνώση της ιστορίας. Μεγάλη και δύσκολη απόφαση να αφήσεις τη σιγουριά του αστικού κέντρου και θα πρέπει όλοι μας να στηρίξουμε.
Έτσι εδώ και πέντε χρόνια περίπου λειτουργεί, το Γραφείο Εναλλακτικού Τουρισμού Αgkistro Action λειτουργεί με ευθύνη της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης (Κοιν.Σ.Επ.) Άγκιστρο Δράση, στο χωριό Άγκιστρο (Δήμος Σιντικής) στα σύνορα με τη Βουλγαρία και πολύ κοντά με το συνοριακό σταθμό του Προμαχώνα.
Στους στόχους της Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση, είναι η διάσωση και η αξιοποίηση των οκτώ οχυρών που βρίσκονται στην περιοχή των Σερρών στο πλαίσιο προώθησης του ιστορικού τουρισμού. Στην περιοχή του Αγκίστρου βρίσκονται τρία (3) από τα συνολικά είκοσι ένα (21) οχυρά της «Γραμμής Μεταξά» (Ρούπελ, Καρατάς, Κάλη) που κατά τον Β΄ Π.Π. οι υπερασπιστές τους αντιστάθηκαν γενναία τις σιδηρόφρακτες ναζιστικές ορδές. Σήμερα αποτελούν ζωντανά μνημεία της νεότερης ελληνικής ιστορίας, που αξίζει να τα επισκεφθείτε.
Περιηγητικές προτάσεις
Υπάρχουν διάφορες περιηγητικές προτάσεις, οι οποίες μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες σας, ανάλογα το χρόνο διαθέτετε, την ηλικία των συμμετεχόντων, το ιστορικό ή τουριστικό ενδιαφέρον του καθενός κτλ. Μια απίστευτη εμπειρία που θα σας γυρίσει πίσω στο χρόνο, βιώνοντας τα ιστορικά γεγονότα κάτω από πραγματικές συνθήκες !
Συρματοπλέγματα, αντιαρματικά εμπόδια όπως τάφροι ή τσιμεντένιοι κώνοι, αποθήκες πυρομαχικών, σκοτεινές υπόγειες στοές χιλιομέτρων, με πολυβολεία, χειρουργεία, μαγειρεία, θαλάμους οπλιτών και τόσα άλλα, θα τα δείτε πραγματικά μπροστά στα μάτια σας. Είναι πολλά τα συναισθήματα που θα νιώσετε. Από συγκίνηση και περηφάνια για τον ηρωισμό των ηρώων υπερασπιστών, μέχρι έκπληξη και θαυμασμός για τις απίστευτες κατασκευαστικές τεχνικές ικανότητες των Ελλήνων της τότε εποχής.
Το Άγκιστρο όμως δεν είναι μόνο αναβίωση μαχών και πεζοπορία στο βουνό. Η Agksitro Action θα σας προσφέρει αυθεντικές εμπειρίες στην πλούσια φύση και υπαίθριες δραστηριότητες όπως “βιωματικά εκπαιδευτικά προγράμματα” πχ για στελέχη εταιρειών, Flying Fox, Rappel, ποδηλασία, τοξοβολία κ.α. Φυσικά η μέρα ή νύχτα σας, μπορεί και επιβάλλεται να κλείσει με χαλάρωση στο πέτρινο χαμάμ με το ζεστό ιαματικό νερό, δείπνο με τοπικές παραδοσιακές λιχουδιές, ενώ αν υπάρχει διάθεση λίγο αργότερα βγαίνουν και οι κιθάρες για γλυκιές μελωδίες.
Η Πρόταση “Καρατάς” ως Ιστορικού θεματικού πάρκου για τουριστική αξιοποίηση.
Η Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση κατέθεσε στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας (Τ.ΕΘ.Α.), ιδιοκτησία του οποίου είναι και οι βόρειες οχυρώσεις της χώρας, ολοκληρωμένη πρόταση για τη μετατροπή του παροπλισμένου και εγκαταλελειμμένου συγκροτήματος του οχυρού Καρατάς, σε ένα Ιστορικό Θεματικό Πάρκο. Το συγκρότημα Καρατάς, μέρος της θρυλικής «Γραμμής Μεταξά», εκτείνεται στις Ν.Α. πλαγιές του όρους Άγκιστρο και αποτελείται από τρία οχυρά (Τρεις Βρύσες, Μολών Λαβέ και ΟΚΑ).
Η πρόταση περιλαμβάνει συνοπτικά : Το οχυρό ΟΚΑ αποτελεί την «καρδιά» του Ιστορικού Θεματικού Πάρκου. Το -τριών επιπέδων- οχυρό, αξιοποιείται και αναδεικνύεται αφενός ως χώρος μνήμης, ιστορικής ενημέρωσης και βιωματικών εμπειριών, αφετέρου ως ευρύτερος πόλος έλξης και αναψυχής για όλες τις ομάδες πληθυσμού.
Πεζοπορικές και ποδηλατικές διαδρομές -με αφετηρία την ΟΚΑ- δύνανται να αναδείξουν τα ιστορικά στοιχεία που εντοπίζονται στον υπέργειο περιβάλλοντα χώρο του συγκροτήματος Καρατάς (κατεστραμμένα παρατηρητήρια, πολυβολεία, πυροβολεία, αντιαρματικά εμπόδια κ.α.) Τα οχυρά Τρεις Βρύσες και Μολών Λαβέ, καθίστανται επισκέψιμα με ελάχιστες παρεμβάσεις στο εσωτερικό τους (συντήρηση, σήμανση κ.α) που είναι αναγκαίες για την ασφαλή περιήγηση επισκεπτών και όσων θα ήθελαν να ζήσουν βιωματικές εμπειρίες ή δράσεις στο εσωτερικό τους.
Πληροφορίες για τα Οχυρά
Τα οχυρά της αμυντικής γραμμής από το Μπέλλες έως την Ροδόπη, είναι συνολικά είκοσι ένα (21) συγκροτήματα, τοποθετημένα σε δυσπρόσιτα σημεία της μεθορίου με τη Βουλγαρία. Στην πραγματικότητα κατασκευάστηκαν για πιθανή επίθεση από τη Βουλγαρία, αλλά τελικά χρησιμοποιήθηκαν εναντίον των Γερμανών. Η κατασκευή τους υλοποιήθηκε μέσα σε τέσσερα χρόνια (1936-1940). Στην ουσία είναι αυτόνομοι υπόγειοι δαιδαλώδεις οικισμοί στενών τούνελ, με πολυβολεία και παρατηρητήρια, χώρους ανάπαυσης οπλιτών, γραφεία, μαγειρεία, αποθήκες πυρομαχικών κτλ Οι υπόγειες στοές φτάνουν τα 24 χλμ. και τα υπόγεια καταφύγια τα 13 χλμ. Το σχεδιασμό τους ανέλαβαν και υλοποίησαν Έλληνες αξιωματικοί και σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
INFO BOX
Για περισσότερες πληροφορίες κάνε click στο αντίστοιχο εικονίδιο!
